SINH VIÊN LÀM NGHỆ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI
Lê Thị Thanh Thủy
Nghệ thuật đương đại chưa bao giờ được đào tạo một cách bài bản trong nhà trường, các nghệ sĩ làm nghề chủ yếu là tự mày mò tìm tòi trên sách báo và mạng.Dự án thực nghiệm nghệ thuật Sắp đặt và Video art ra đời với mục đích bước đầu thử nghiệm việc áp dụng giảng dạy và thực hành nghệ thuật Sắp đặt và Video art cho sinh viên trong nhà trường của trường Đại Học Mỹ Thuật Việt Nam, nhằm bổ sung một số kiến thức về nghệ thuật đương đại.Quá trình diễn ra Dự án và thực hiện tác phẩm được triển khai từ ngày 15. 8. 2011 cho đến ngày 15. 12. 2011 qua 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Thực hiện tuyển chọn sinh viên tham gia Dự án, bước đầu thử nghiệm với sinh viên các Khoa Hội họa và Lịch sử Mỹ thuật thông qua bài thi trắc nghiệm và bài viết đánh giá tư duy.
Giai đoạn 2: Tìm hiểu nghệ thuật Sắp đặt và Video art thông qua các tài liệu tham khảo song song với việc thực hiện một số bài tập lý thuyết về phương pháp thực hiện tác phẩm và phát triển ý tưởng.
Giai đoạn 3: Thực hiện bài tập thực hành phác thảo và phát triển ý tưởng tác phẩm theo chủ đề đồng thời tham dự vào một số buổi giới thiệu tác phẩm tham khảo và gặp gỡ nghệ sĩ khách mời.
Giai đoạn 4: Tiến hành lên ý tưởng tác phẩm triển lãm, chính thức phát triển và hoàn thiện tác phẩm thông qua những buổi trao đổi trực tiếp với giảng viên hướng dẫn.
Nghệ thuật Đương đại bao gồm mọi dòng chảy nghệ thuật đang hiện diện trong khoảng thời gian gần đây trong đó có sắp đặt, trình diễn, videoart…Nó là tấm gương phản ánh những khủng hoảng trong lòng xã hội sau hai cuộc đại chiến thế giới ở Châu Âu.Những giá trị bất biến của nghệ thuật giá vẽ kinh điển giờ đây đã trở nên lỗi thời trước hiện thực ngẫu nhiên và khắc nghiệt của cuộc sống, nghệ thuật đương đại phản ánh những vấn đề mà người nghệ sỹ không thể chuyển tải hết bằng tranh, đó là gì? đó là những phản ứng tinh thần của con người trước những khoảng trống của xã hội, người ta nghi hoặc những giá trị về đạo đức ,lòng tin,môi trường nhân văn bị khủng hoảng, môi trường sinh thái đang bị hủy diệt,con người cảm thấy hoang mang, lo sợ bởi sự nhỏ nhoi của mình trước cuộc đời, trước cái vô tình của số phận, vậy là hiện thực khách quan trở nên méo mó, biến dạng trong lăng kính chủ quan của mỗi cá thể.Người nghệ sỹ giờ đây không còn là người chỉ ra cho chúng ta những quy luật, mà trở thành người dẫn dắt đưa chúng ta đi trên con đường tìm những chân lý của riêng mình.Đây cũng có thể coi là tinh thần chung của nghệ thuật đương đại
Installtion Art ra đời những năm 70 ở Châu Âu trong bối cảnh xã hội hiện đại không ngừng thay đổi đó là dấu hiệu của một nền dân chủ phát triển, nghệ thuật sắp đặt coi trọng cảm nhận của người xem chứ không đóng khung tình cảm trong một quan niệm cứng nhắc nào đó, nó thể hiện sự tương tác giữa tác phẩm nghệ thuật và khán giả bằng tất cả các giác quan,như vậy người xem vừa là người thưởng thức ,vừa là người tham gia trực tiếp khám phá,diễn dịch tác phẩm thông qua ý đồ của tác giả, hiện nay chưa có một định nghĩa chính thức nào về nghệ thuật sắp đặt, có thể hiểu nôm na đó là một loại hình sử dụng các chất liệu khác nhau trong không gian ,qua sự lắp đặt theo ý đồ của tác giả cho chúng ta những trải nghiệm nghệ thuật mới khác với hội họa giá vẽ truyền thống
Video Art là một loại hình nghệ thuật dựa trên cơ sở các hình chuyển động(nghe và nhìn) nó khác với phim ảnh ở chỗ là nó hoàn toàn tự do trong cách thể hiện mà không theo một quy ước nào hay những logich hấp dẫn ,li kỳ như điện ảnh ,nó mang lại cho chúng ta những thông tin, sự kiện, những cảm xúc đa dạng, những ý tưởng, suy tư về cuộc sống đương thời để mang lại cho người xem một thông điệp nào đấy. Loại hình nghệ thuật này gồm có hai dòng rõ rệt:Kênh đơn và sắp đặt
Kênh đơn nó gần với ý tưởng vô tuyến truyền hình.Còn sắp đặt thì thường được đặt trong một môi trường với một đoạn video tách biệt hoặc kết hợp với điêu khắc
Để các bạn dễ hình dung tôi xin nói thêm một chút về Nghệ thuật trình diễn .Đó là” loại hình nghệ thuật được trình bày bằng cơ thể người nghệ sỹ trong một khoảng thời gian không gian nhất định, trong đó sự giao lưu tương tác giữa nghệ sỹ và khán giả là yếu tố củ chốt quan trọng. Performance art là sự kết hợp của rất nhiều loại hình nghệ thuật biểu diễn như sân khấu ,âm nhạc, múa, đan xen nhiều phong cách sáng tạo nghệ thuật khác nhau trong đó có nghệ thuật khái niệm, video, sắp đặt, âm nhạc ,nhiếp ảnh…Nếu những yếu tố này tách riêng thì tác phẩm không được coi là Nghệ Thuật Trình Diễn”(pgs-ts Lưu khánh Thơ)
Các tác phẩm trong triển lãm ,chủ yếu là những tác phẩm với qui mô nhỏ mạng đậm chất tự sự cá nhân song qua đó đã đem đến cho người xem những thông điệp ,những suy tư, những trải nghiệm thú vị về những gì đang diễn ra trong cuộc sống.
Những tác phẩm không có tựa đề và tác giả mà được đánh dấu bằng các con số trong một bố cục của khu triển lãm khá là thú vị đưa ta đi trên một con đường với một không gian nghệ thuật nhiều cung bậc cảm xúc của những kí ức ,suy tư và thực tại .Tác phẩm mà tôi dùng lại lâu nhất được đánh dấu bởi con số 8 ,nó gợi cho tôi liên tưởng đến cây chuông gió với những âm thanh leng keng khi mùa thu về ,gọi dậy cái nỗi buồn muôn thủa trong lòng người, lại gần giống như một chiếc đèn rực rỡ sắc màu của kỉ niệm.màu trắng tinh khôi của tuổi thơ, màu xanh của những điều đẹp đẽ,màu tím của những kí ức buồn, màu đỏ của những tháng ngày dữ dội đã đi qua, trên mỗi vòng tròn được đánh số như những dấu hằn của kí ức không thể phai mờ,nó không được đánh dấu theo một thứ tự logich thông thường mà được đảo lộn,như những khoảnh khắc của quá khứ hiện về trong những thời điểm khác nhau,đó là những lát cắt của quá khứ ,những thứ dệt nên cuộc đời của bạn. Cuộc đời của mỗi con người dành bao nhiêu thời gian để hoài niệm? có lẽ là 2 phần 3, tôi luồn vào chiếc lồng đó ,nó xoay quanh tôi, trôi qua như thước phim lịch sử quí giá mà tác giả đã trân trọng,dạt dào như những cơn mưa cảm xúc…
Tác phẩm video sắp dặt này vẽ ra lộ trình của một đời người, đời người không biết có bao nhiêu cái bến để đi qua , cái hay của tác giả đó là đã chỉ ra cho bạn cái bến đỗ cuối cùng mà chúng ta đi đến đó là thiên đường .Phải !đó là nơi bạn kết thúc lộ trình của đời mình, sau tất cả những ước mơ, thực tại và quá khứ phủ kín đeo bám cuộc đời, tất cả chúng ta đều như thế và cứ thế nó quay vần như một quy luật, trong không gian ấy là một videoclip tượng trưng cho những trạng thái mà chúng ta đã trải qua kẻ mệt mỏi ,người mong chờ ,lúc thì xô bồ, lúc thì ngủ quên,khi sẵn sàng khi thì nhẫn nại….
Tôi rất thích hình ảnh của con lật đật, bởi sau những va đập nó luôn luôn đứng vững.....
Tác phẩm này khiến tôi nghĩ dến ý tưởng“Đời người-Đời cây” bồi đắp cho nó là những lớp trầm tích ,không gì khác mà chính là những gì chúng ta đã trải qua và gìn giữ…
Tác phẩm soi rọi vào những góc khuất của cuộc sống khi màn đêm buông xuống, một mảng màu tối của những lo toan cơm áo gạo tiền trên những vỉa hè của đường phố chốn đô thị , nó phản cuộc sống của những người lao động thu nhập thấp.Hãy ngắm nhìn và suy ngẫm để biết được cuộc sống là gì?
“ÔI những cái bóng đêm lầm lũi
Trong đêm tối tôi mò mẫm bước đi
Ánh sáng thấp thoáng …
Tôi rải những bước chân…
Từng bước…
Từng bước…
Sao chưa thấy tới
Ngụp lặn trong màu của đêm
Những bóng người..đang bước qua tôi…
Đi tìm hi vọng…
Bước qua sợi dây này là chết, ở ngoài sợi dây là sự sống “ở đời này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải biết vượt qua mọi ranh giới mà thôi”(mùa lạc)
Tác phẩm này khiến tôi nhớ đến trò chơi đi tìm kho báu cái thời còn niên thiếu, trong caí mớ tơ vò đó bạn phải tìm cho mình một con đường ,nó sẽ dẫn bạn đến với lời giải của bí mật được cất giấu.Mỗi ổ khóa cũng giống như một đoạn đường của đời người với những chồng chất, móc nối của các vấn đề,Trong hành trìnhđó những gì chúng ta cho đi, những gì chúng ta nhận lại và những được mất như một quy luật tất yếu để ta trưởng thành,những trải nghiệm mà chúng ta sẵn sàng khám phá chính là món quà tuyệt vời nhất của tạo hóa
Cuộc sống như những khối rubic nhiều màu, mỗi người là một mảng màu trên đó, nóng hay lạnh buồn hay vui…tốt hay xấu ,hạnh phúc hay bất hạnh ! mọi giá trị cuộc sống đều do thái độ con người quyết định mà thôi…
Hãy cùng bước vào thế giới tuổi thơ của tác giả,để cùng khép lại vào mở ra những trang kí ức,tắm đẫm trong dòng sữa mát lành của văn hóa dân gian.
Vẻ đẹp tâm hồn cũng như vẻ đẹp hình thức không tự nhiên mà có được.....vẻ đẹp thực sự của con người bao giờ cũng cần được chăm sóc ,nuôi dưỡng,nâng niu
Mọi con đường đến với ý thức đều qua đi qua đôi mắt.Bạn thấy điều gì từ cuộc sống?
Dười con đường này là những hạt hướng dương.
“Con đường của thành công không rải đầy hoa
Cuộc sống cho ta những hạt giống
Để bạn tự tay mình gieo xuống
Dưới ánh mặt trời…
Vươn lên…
khoe sắc …”
Các tác phẩm như những lời tâm sự dễ thương, nhẹ nhàng gửi đến người xem.Hãy đến và trải nghiệm tại vietart centre 42 yết kiêu-hà nội
Đợi- Nguyên Hán Anh
